Hidrojenin Renkleri

Periyodik tablonun ilk sırasında bulunan, 1 atom numaralı en hafif element olan Hidrojen, renksiz bir gaz olmasında rağmen yaklaşık 9 tane renk kodu ile birlikte tanımlanmakta ve literatürde bu renk kodları ile beraber kullanılmaktadır.

Hidrojene verilen bu renkler; hidrojenin üretildiği kaynağa, üretim yöntemine ve üretim sürecinde karbon salınımına göre sınıflandırma yapmak amacıyla kullanılmaktadır.

Kahverengi Hidrojen: Gazlaştırma yöntemiyle linyit (kahverengi) kömürden üretilir ve üretim sürecinde atmosfere karbondioksit salınır. 

Siyah Hidrojen: Gazlaştırma yöntemiyle bitümlü (siyah) kömürden üretilir ve üretim sürecinde atmosfere karbondioksit salınır.

Gri Hidrojen: Buhar reformasyonu yöntemi ile doğalgazdan üretilir ve üretim sürecinde atmosfere karbondioksit salınır.

Kahverengi, Siyah ve Gri Hidrojen fosil yakıtlar kullanılarak üretilen hidrojendir ve her üçünde de atmosfere karbondioksit salınır. Bu nedenle bu üç renk kullanılırken birbiri yerine kullanılabilmektedir. Örneğin kahverengi veya siyah hidrojen dendiğinde kömürün linyit mi yoksa siyah kömür mü olduğu gözetilmeden kömürden elde edilen hidrojen anlamı taşıyabilir. Veya fosil yakıttan elde edilen ve karbon salınımı olan hidrojen için doğrudan “gri hidrojen” de denilebilmektedir.

Beyaz Hidrojen: Doğal olarak atmosferde bulunan hidrojendir fakat oldukça düşük miktardadır.

Mavi Hidrojen: Buhar reformasyonu yöntemi ile doğalgazdan üretilir ve süreçte ortaya çıkan karbondioksit büyük oranda yakalanarak genellikle yer altında depolanır. Mavi hidrojen düşük karbon emisyonlu hidrojen olarak karbonsuzlaşma sürecinde bir çözüm olarak değerlendirilmektedir. Her ne kadar düşük emisyonlu olarak düşünülse de karbon yakalama ve depolama süreçlerinin gelişimi devam etmektedir ve bu teknolojilerin olgunlaşarak yaygınlaşması gerekmektedir.

Turkuaz Hidrojen: Piroliz yöntemi ile doğalgazdan üretilir ve süreçte ortaya katı karbon çıkar. Turkuaz Hidrojen de Mavi Hidrojene benzer şekilde düşük karbonlu hidrojen üretim yöntemi olarak değerlendirilmektedir. Fakat süreçte ortaya çıkan katı karbonun depolanma olasılığı gaz karbondioksite göre daha yüksek olsa da yine hem depolama yöntemi hem de piroliz için gereken yüksek ısının elde edildiği kaynağın yenilenebilir bir kaynak olup olmadığına bağlı olarak düşük-karbonlu olma durumu değişmektedir.

Kırmızı Hidrojen: Suyun yüksek sıcaklıkta katalitik olarak ayrıştırılması yönteminde gereken ısı enerjisinin nükleer enerjiden elde edilmesi ile üretilir ve süreçte hidrojen ve oksijen elde edilir, karbon salınmaz.

Pembe/Mor Hidrojen: Suyun elektrolizinde gerekli olan elektrik enerjisinin nükleer kaynaktan karşılanır ve elektroliz yönteminde süreçte karbon salınmaz.

Sarı Hidrojen: Suyun elektrolizinde gerekli olan elektrik güneş enerjisi ile karşılanarak üretilir ve elektroliz temelli bir yöntem olduğu için hidrojen üretim sürecinde karbon salınmaz. Sarı Hidrojen bir grup tarafından da elektrolizde kullanılan elektriğin kaynağı belli olmaksızın şebekeden geldiği durum için kullanılır. Bu durumda suyun elektrolizi sürecinde karbon salınmaz fakat kullanılan elektriğin üretiminde karbon salımı gerçekleşmiş olabilir.

Yeşil Hidrojen: Suyun elektrolizinde gerekli olan elektrik yenilenebilir kaynaklardan karşılanarak üretilir ve elektroliz temelli bir yöntem olduğu için hem suyun elektrolizi sürecinde hem de elektroliz için gereken elektriğin elde edilmesi sürecinde karbon salınmaz. Bu nedenle küresel karbonsuzlaşma hedefleri doğrultusunda kullanılan hidrojenin “Yeşil Hidrojen” olması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle ülkeler “Hidrojen Yol Haritaları” kapsamında “Yeşil Hidrojen” üretimi için yenilenebilir güneş ve rüzgar santralleri ile beraber çalışacak Megawatt ve Gigawatt ölçekli elektrolizörler kurmayı hedeflemektedirler.

*bkz. Hidrojen Üretim Yöntemleri


Renk
KaynakYöntem*

Üretim Sürecinde Çıkan Ürünler

    
KahverengiKömürGazlaştırmaH2+CO2(atmosfere salınır)
    
SiyahKömürGazlaştırmaH2+CO2(atmosfere salınır)
    
GriDoğalgazBuhar ReformasyonuH2+CO2(atmosfere salınır)
    
Beyaz
Kendiliğinden doğada bulunurH2
    
MaviDoğalgazBuhar ReformasyonuH2+CO2(yakalanır ve depolanır)
    
TurkuazDoğalgazBuhar ReformasyonuH2+C(katı)
    
KırmızıSuElektrolizH2+O2
    
SarıSuElektrolizH2+O2
    
YeşilSuElektrolizH2+O2
Tugba

Tugba

Tuğba Onur Dalgögüsoğlu, Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümünden 2012 yılında mezun olmuş, Satış ve Teknik Servis Mühendisi olarak kariyer hayatına başlamış, sonrasında İdari Yöneticilik ve Dokümantasyon Mühendisliği pozisyonlarında görevler almıştır. Proje yönetimi konusunda PMP eğitimini başarıyla tamamlamasının ardından kariyerini proje yönetimi ve teknik dokümantasyon alanlarında sürdürmüştür. Halen TEKSİS İleri Teknolojiler Proje Yönetim ve İş Geliştirme Birim Lideridir.

Sürdürülebilir yaşam, ekolojik tarım, şehirde kompost, arıcılık, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği gibi alanlara ilgi duyar ve kendini bu alanlarda geliştirmeye devam eder. Aynı zamanda permakültür tasarımcısıdır. Doğada olmaktan, yogadan, kendin yap projelerinden, el işçiliği ile üretimden, okuma ve yazmaktan hoşlanır. TEKSİS ekip arkadaşları ile birlikte küresel iklim krizine yönelik teknolojik çözümler üretmekten büyük keyif alır ve mutluluk duyar. Evli ve Yiğit Arif’in annesidir.

Yorum Yapın

Giriş Yap